Đại tướng nói: “khoa học kỹ thuật là quan yếu rồi, nhưng khoa học quản lý quan trọng hơn
Mong Quỹ VIFOTEC phải là Quỹ Nobel của Việt Nam TS Thảo nhớ lại, từ khi Đại tướng Võ Nguyên Giáp còn là Phó Chủ tịch Hội đồng bộ trưởng đảm đương khoa học công nghệ, chính ông là người đã kêu gọi xây dựng chiến lược phát triển khoa học công nghệ của Việt Nam. Cho nên cần phải thúc đẩy hơn nữa. Thế nhưng khi đưa ra hội đồng bảo trợ thì mọi người đều thấy khó vì giải pháp quản lý luôn biến động.
Ông muốn giải thưởng phải cuộn được nhiều nhà khoa học đi vào công nghệ cao như công nghệ thông tin, công nghệ vật liệu mới, sinh học… Những khi bận việc hay sức khỏe không tốt Đại tướng đều có thư gửi tới Ban tổ chức Quỹ VIFOTEC Ba vấn đề chưa làm được Điều mà những người làm khoa học kính phục và tôn trọng ở con người Đại tướng là cả khi khỏe mạnh hay khi đau yếu, ông vẫn hướng tới việc chung.
“Nên chăng có một Quỹ để khuyến khích những người sáng tạo khoa học công nghệ mà không phải nằm trong hệ thống quốc gia. Thành ra chúng tôi vẫn chưa làm được”, TS Thảo băn khoăn. Nhất là khi đánh giá các đề tài. Ngay sau đó Quỹ VIFOTEC cũng được hình thành. Rồi Đại tướng cũng muốn đưa khoa học xã hội vào giải thưởng. Phải đưa lĩnh vực này vào để xây dựng tiêu chí trao giải thưởng hàng năm”.
Khi sức khỏe không còn đủ để đến tham dự các lễ trao giải, suy tôn nhà khoa học, Đại tướng vẫn dõi theo và các thành viên trong Quỹ và Liên hiệp các hội KH-KT Việt Nam đến ít và nghe chỉ đạo. Theo đề xuất của lãnh đạo Bộ Khoa học và Công nghệ, liên hợp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam muốn mời Đại tướng làm Chủ tịch Danh dự Quỹ tương trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam (VIFOTEC).
Bích Ngọc
Phải xây dựng được phong trào toàn dân làm cách mạng, tiến quân vào khoa học kỹ thuật.
Đến bây giờ chúng tôi vẫn đang thực hành theo 8 chữ vàng mà Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã tặng”. “Đại tướng đã đưa chiến lược quân sự vào khoa học kỹ thuật. Vào dịp Đại tướng đến dự trao giải thưởng Cuộc thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ I, ông đã gợi ý khi thấy trong hội thi có cả những kỹ sư, công nhân sáng tạo rất hiệu quả, thậm chí còn hơn cả những người đang ăn lương của sự nghiệp khoa học.
Thành thử Đại tướng muốn Quỹ VIFOTEC phải là Quỹ Nobel của Việt Nam. Ba vấn đề ông nhắc chúng tôi vẫn chưa thực hành được. “Chúng tôi muốn khích lệ các nhà khoa học Việt Nam, những người con của Việt Nam để đúng như lời Đại tướng dặn dò: “Với tinh thần yêu nước và trí tuệ sáng tạo thay vượt bậc đạt những thành quả mới, những ĐIỆN BIÊN PHỦ lớn nhỏ trong lĩnh vực của mình để góp phần xứng đáng vào sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa tầng lớp chủ nghĩa, đưa nước Việt Nam tiến lên nhanh hơn, vững hơn, tiến kịp với các nước trên thế giới”, TS Thảo nhắc lại lời Đại tướng.
TS Thảo ngậm ngùi: "Nay Đại tướng đã không còn nữa. Đại tướng đã rất vui vẻ nhận lời. “Đại tướng đã tặng cho Quỹ VIFOTEC 8 chữ vàng: “Khoa học - công tâm - liêm khiết – hiệu quả”.
Trong khi đó lại chưa có kinh nghiệm, cho nên đánh giá vấn đề này là một quá trình. Đại tướng nói, phải thực hiện lời dạy của bác Hồ là cần kiệm liêm chính chí công vô tư. Đây cũng là lĩnh vực khó vì khó đo đếm, khó xây dựng tiêu chí
Là người luôn động viên cổ vũ người làm khoa học, đưa các sáng kiến, kinh nghiệm vào thực tiễn sinh sản. Muốn toàn dân tham gia vào sáng tạo khoa học kỹ thuật”, TS Thảo san sẻ. Chúng ta phải biết trân trọng và phát triển. Thực hành ý kiến chỉ đạo đó, Bộ Khoa học và Công nghệ, Liên hiệp các hội khoa học và kỹ thuật Việt Nam, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Trung ương đoàn TNCSHCM mới xây dựng và tổ chức Quỹ tương trợ Sáng tạo Kỹ thuật Việt Nam từ đó.
Cũng chính vì thấm nhuần ý kiến này nên Quỹ Vifotec đã vắt tổ chức các cuộc thi trên nhiều diện nhiều đối tượng có thể tham dự (từ nhà khoa học đến người dân cày, sinh viên các trường đại học, học sinh… dự vào nghiên cứu sáng tạo). Sau đó Đại tướng có nhiều chỉ đạo sâu sắc đối với việc hoạt động của Quỹ.
Đại tướng Võ Nguyên Giáp và lãnh đạo Chính phủ khi đó là Phó Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đến thăm các công trình đoạt giải VIFOTEC Theo ông Thảo, Đại tướng thường dẫn lời Bác Hồ khi còn sống đã xoành xoạch nhắc nhở sáng kiến và kinh nghiệm là của quý của dân tộc.
Đại tướng dặn đi dặn lại, rằng người làm Quỹ phải thanh liêm và chí công vô tư lự. “Tôi còn nhớ khi đó bác rất quan tâm, thúc đẩy nhanh việc thành lập Quỹ và mong muốn những nhân tình khoa học có thành tích phải được tôn xứng đáng”, TS Thảo nhớ lại. “Bởi bữa nay có thể rất hay nhưng ngày mai có thể không đúng. Lĩnh vực này theo Đại tướng nhận định Việt Nam chậm chân hơn so với các nước trong khu vực.
Nếu có Quỹ này có thể tương trợ những người công nhân, nông dân khó khăn nhưng say mê nghiên cứu sáng tạo, vận dụng sáng kiến tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sinh sản có điều kiện để nuôi dưỡng đam mê của mình”, Đại tướng đã nêu vấn đề ra cho chúng tôi như vậy - TS Thảo nói.
Một điểm quan trọng nữa là Đại tướng muốn chú trọng đưa vào khoa học nghiên cứu biển, kinh tế biển.
