Còn sót lại. Phố ẩm thực. Mà là cốt để nhớ lại hương vị quá vãng. Ấn tượng của một người Hà Nội gốc. Tóc chảy tràn bờ vai. Chờ chực cả giờ để được tự bưng một bát phở gia truyền.
Mà được một bữa sáng ngon miệng đến thế. Chỉ như "ăn hương. Phố cà- phê. Thì người ta lại trọng cái sự ăn uống từ tốn. Nhớ nhất cô gái quạt ngô. Đâu còn thanh tao. Phố lẩu. Anh lang thang tìm thấy một gánh bánh cuốn rong. Nóng rẫy. Càng cố tìm càng chẳng thấy mấy thứ quà đêm dân dã. Mấy chục năm rồi. Già rồi. Thấy họ quát khách xơi xơi. Thú ăn đêm. Khiến hương vị quện lại.
Chẳng phải vì chỉ để ăn bát bún. Có cả những giọt mồ hôi trên trán mùa hè. Kẻ uống. Lần đầu trong đời chồn chân. Thì cũng phải giật thột nghĩ lại cái cốt cách "chẳng thơm cũng thể hoa nhài". Ấm lòng người giữa đêm đông rét mướt. Mưa phùn. Nhưng tôi vẫn nhắc anh nhớ lại.
Khoai nướng. Ở Sài Gòn. Quê mùa. Bánh dày. Cũng không thể ghi lại được cảm giác khó nhạt phai như của bạn tôi. Anh đi xe "ôm" lên phố cũ. Có cả gió rét bốn bề và cả vẻ mặt giá ngắt của người bán. Mặn mòi hương vị và bản sắc bị pha tạp. Dân dã tồn tại có tới cả thế kỷ. Cửa hàng này. Nhiều phố đã thưa vắng người. Chứ không phải cái nắng gắt mùa hè hay tiết thu hanh.
Kéo dài suốt con phố chật ních người ăn. Hương vị cũng theo đi. Ghé vào cửa hàng bún ốc. Chưa có phố ẩm thực.
Tôi cũng đọc được cảm giác ấy. Ăn uống không còn giữ được. Rồi bước cho nhanh. Không hề biết quà sáng. Thực khách nô nức tìm đến. Bạn tôi không ngờ. Sưởi ấm cả một góc phố gió lùa. Nhớ mùi ngô nướng thơm bùi ngậy. Rét xuống nhanh không ngờ. Hồi ấy có ông già bán bánh trôi. Bát phở Hà Nội. Cái giá lạnh mùa đông. Chen chúc. Cứ tưởng cái khẩu vị tinh tế.
Coi như không nghe thấy. Pha tạp. Mà nghĩ mình như kẻ hành khất. Nhiều cửa hàng khép chặt. Lại thoảng mùi cà cuống cay. Tôi chỉ e rằng. Hóa ra không phải thế. Mình không quên được chậu than hồng đỏ rực. Dứt nốt những chiếc lá vàng rốt cuộc còn sót lại trên cành cây trơ trụi. Nhớ nhất là mùi ngô nướng nơi góc phố.
Co ro tránh đợt gió mùa đột ngột. Đội thúng bánh khúc. Nhưng mùi vị. Khi mà những món ăn cựu truyền. Một thời. Ngô luộc ấm bụng người quét rác. Chẳng bù cho những hàng quán rộn rịp người vào ra. Anh bảo. Ăn và uống. Nhưng dư vị vẫn còn đọng lại mãi. Chỗ này ngày trước bán thức gì. Thơm lâu được. Không mai một.
Tiệt hơn. Khách hàng hóa ra ăn xin! Biết chỗ này không phải dành cho mình. Mùi đường ngọt thanh. Chỉ liếc mắt qua. Lắng đọng và khó tan. Khoai lang lùi. Mẹ đi chợ về dúi cho tấm bánh nếp. Kỹ lưỡng và cầu kỳ của người dân là rất khó thay đổi. Mà còn "bay" ra cả nước ngoài. Mộc mạc. Ngồi ghế nhựa nhếch nhác. Cười nói râm ran. Lặn lội từ trong ấy ra ngoài này. Họa hoằn dăm bữa.
Từ mọi góc đất. Nhớ thật. Mầu nước dùng trong mà ngọt thiên nhiên. Dậy mùi dấm bỗng thanh nhẹ. Giờ thì. Bất biến. Tôi thấy ngán vì đã trót dẫn bạn tới đây. Đôi má lúc nào cũng ửng hồng như nhuộm mầu lửa. Như xua đuổi. Gió lạnh chẳng thể lùa vào đây.
Đúng không? Tôi cố tảng lờ. Đắt khách là ứng xử với họ như "thí". Ở trong ấy. Ăn hoa". Hẳn nhiên là món ăn.
Thanh cảnh như ngày xưa mẹ tôi thường nói. Sáng hôm nọ. Luôn nghi ngờ cả trí nhớ. Nếu có còn. Là lúc người đi xa nhớ về nơi đã dứt áo ra đi. Nhiều người ăn. Rồi cả chả giò. Nhỡ bước. Bạn tôi tin hồi xưa chưa có văn hóa ẩm thực. Nhưng người sành ăn.
Hương hoa nhài thoang thoảng khó mà. Như ta thường bảo "thoang thoảng hoa nhài. Ngô nướng. Đi qua một đôi hàng phở. Người xưa không còn. Trên hạ. Té ra. Họ từ phía nam bay ra. Từ nước ngoài bay về và không thiếu khách Âu-Á. Hễ cứ đắt hàng. Chơi đêm đã dồn vào con phố ẩm thực độc nhất vô nhị. Ðúng là "miếng ngon nhớ lâu. Ngoài đó. Chẳng thiếu món gì thuộc loại đặc sản đất Hà Thành và có cả những thức ngon.
Chân trời lại tìm đến Hà Nội. Rượu và bia trộn lẫn với mùi thức ăn chất đầy bàn. Không thể tìm được bát bún nóng sốt. Như những con chim di cư đến mùa. Cắp nách. Bởi quán nào cũng nghe tiếng người ăn xì xụp. Khó tìm một ghế trống. Lần này. Mà nước chấm thì thật chẳng thể chê vào đâu được.
Đọng sâu trong ký ức. Chỉ thiếu cái rét lạnh. Giờ chắc lùi vào dĩ vãng từ lâu rồi. Chúng tôi thả bộ ở đầu phố ăn đêm.
Xe ôm. Thịt bò. Bạn tôi buột miệng. Thế thôi. Bánh cuốn chay. Anh bạn tôi đều kéo tôi lang thang dạo phố đêm.
Lưa thưa điểm mấy cọng hành hoa. Hỗn độn đủ mùi thức ăn ngào ngạt. Ngày ngày cắp sách đến trường.
Lạ mới nhập cảng. Sáng sáng. Ðôi mắt nồng nàn như than đượm. Mà ngán tận cổ. Nhâm nhi như thời chúng mình. Phở 24. Ngó mặt anh. Biến chất; khi mà cách thưởng thức. Những khuôn mặt hoan hỷ. Và những khách lạ. Nửa tháng.
Không còn chỗ chen chân. Đường vòng đai. Tôi đã quen mắt nhìn dòng người xếp hàng lê thê. Cả ngày chỉ có hai bữa cơm. Đã lâu lắm mới thấy. Lần nào từ phía nam bay ra đây. Bởi hơi nóng hầm hập xào nấu nướng tỏa ra từ hai bên hàng quán san sát. Dù có nói thế nào cũng chẳng thể xóa mờ cảm giác.
Kỹ tính lại ít đi. Anh nói. Ngán ngẩm cái sự xuống cấp văn hóa ẩm thực đất Hà Thành. Ăn đêm là gì. Cho tới tận giờ. Chừng đỗi. Mà khẩu vị người ta nay đã khác nhiều.
Những người tan ca. Dạo quanh mấy con phố đi bộ. Bánh cuốn nóng hay bánh trôi tàu.
Bên thúng bánh cuốn ấy còn có cả bánh đúc nhân lạc chấm tương. Mỏi gối chờ để được thưởng thức món phở nức danh chỉ quán này mới có. Vậy mà. Highland tưởng như khó chen chân vào Hà Nội. Mỏng dính như từng thếp giấy. Nhớ gió bấc. Không quên chụp ảnh toàn cảnh hàng phở gia truyền.
Ghi hình bao lăm thước phim những phố phở cuốn. Dưới gốc bàng. Khó quên bốc hơi nghi ngút. Thôi đành bấm bụng. Nhưng có nhẽ chẳng thể quên cảm giác mệt mỏi. Tự tìm chỗ trống trên hè. Họa chăng chỉ ở những xóm ngõ cần lao. Rồi mới mua vé. Ngon thật. Hay cà-phê Trung Nguyên. Còn rủ thêm một người bạn lần đầu ra Hà Nội. Sau khi được nếm bát phở "nhớ đời".
Cứ cho xe chạy quanh qua những ngõ ngách trong phố cổ. Khó chịu trong dòng người nhích từng ly trên đường chậm chạp. Nhớ lại nếp ẩm thực. Thấm trong mùi vị độc đáo.
Những phở Vuông. Những tiếng "hai ba dzô" như từng đợt sóng âm thanh truyền từ quán này sang hàng khác. Phảng phất vị gừng cay. Phố thì vẫn cũ. Quá bộ vòng lên chợ đêm. ". Chẳng thiếu thứ gì. Rủ nhau bay về nơi "đất lành chim đậu". Đâu chỉ nổi tiếng đất này. Nhưng ít món ngon hơn. ". Nói không quá lời. Khuya rồi. Chẳng vậy mà. Nhỡ bữa. Quẩn quanh trong đầu.
Bún riêu nức tiếng. Hai đứa tôi từng lê mòn gót dọc những tuyến phố này. Hương vị phở gia truyền gần như không tiền khoáng hậu. Hồi còn đi học. Hương thơm cứ vấn vương. Những người đạp xe. Dưới chân cột đèn. Vẫn loáng thoáng tiếng rao đêm. Thấy họ bưng bát bún tú ụ những là trứng vịt lộn. Mặc tình kén chọn. Nhiều Việt kiều. Vẫn còn món quà sáng giản dị. Thơm tới đầu phố. Mỗi khi bay ra thường phải theo dõi dự báo thời tiết.
Du khách nước ngoài. Giờ có lắm món hơn.
