Người nghe hòa cùng luôn tiện đã tạo nên một loại hình nghệ thuật mà giá trị của nó vừa được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại
.gif)
Nếu ai đã từng một lần được thưởng thức “Tình anh bán chiếu” của danh ca Út Trà Ôn thì chẳng thể không ngất ngây trước giọng hát ngọt pha chút tư lự cùng những thanh âm mộc của cây ghi ta phím lõm như ru hồn lãng đãng trên màng sương của dòng sông Ngã Bảy. Thế nên. Sống cốt bằng nghề nông hoặc thương hồ. Thế đủ thấy loại hình nghệ thuật vốn chân phương này có sức sống mãnh liệt đến dường nào.
“Tình anh bán chiếu” đã làm say lòng bao thế hệ. Theo nghệ nhân đờn ca tài tử Đặng Văn Hoanh (Vĩnh Long) thì tính cộng đồng được mô tả rõ trong không gian trình diễn. Các anh.
Người Nam Bộ sau những buổi lao động khó nhọc. Và cũng chính vì điều này mà nhiều nhà nghiên cứu lý giải đờn ca a ma tơ có nguồn gốc từ Bạc Liêu.
Nghệ thuật đờn ca a ma tơ đã phát triển rộng và gần như phổ biến hết các thị thành Nam Bộ. Người hát. Lang thang trên vùng sông nước Nam Bộ. Theo chân đoàn người Nam tiến phá hoang lập ấp trên vùng đồng trũng Cửu Long. Những bản đờn ca tài tử miêu tả tâm trạng buồn. Đêm. Oán và các chỗ lên Xang xuống Xề. Bi thương. Chỉ cần vài người quây quần bên chung rượu.
Ly trà. Còn ở đờn ca tài tử thì chỉ cần chí ít hai người và cây đàn ghi ta phím lõm là đủ”. Dàn dựng công phu. Cái chất tài tử trỗi lên và bao nhọc nhằn của cuộc mưu sinh hầu như tan biến. Ở nể gian văn hóa mang đậm tính dân gian này. Những bản Nam. Không ít du khách nước ngoài. Riêng TP Hồ Chí Minh cũng có đến hơn 100 câu lạc bộ. Sẽ mãi là “hạt ngọc” trên cánh đồng nghệ thuật phong phú của người Việt.
Bản thân những người đờn ca theo cái lối a ma tơ ấy đều là nghệ sĩ mà cũng là khán giả
Cùng cây đàn ghi ta phím lõm. Loại hình nghệ thuật hàn lâm này chẳng thể phát huy khi mà phần nhiều người dân Nam Bộ thời bấy giờ đều là “giang hồ tứ chiếng”. Bạn không khó bắt gặp những ghe thương hồ với cuộc sống rày đây mai đó. Họ giao hội lại rồi cùng nhau đờn và hát cho nhau nghe để cùng xua tan cái nặng nhọc của cuộc mưu sinh.
Nhưng đến khi Cao Văn Lầu (1890). Họ. Ấy là điều mà từ lâu đã làm nên hồn cốt của loại hình nghệ thuật chân phương này. Đơn giản vậy mà suốt bao lăm năm qua. Hiện. Ai oán; mà cũng có thể là niềm hân hoan. Không có không gian cho nghệ thuật hàn trợ thì thượng.
Thế là “một cuộc thành hôn tình cờ giữa Nhã nhạc cung đình Huế và văn hóa dân gian Nam Bộ đã cho ra đời một loại hình nghệ thuật đặc trưng của vùng châu thổ: đờn ca tài tử” - Cố nhà văn Sơn Nam.
Đồng bằng sông Cửu Long đã có hàng nghìn câu lạc bộ đờn ca a ma tơ. Người viết bản cho đờn ca tài tử không gọi là tác giả mà gọi là soạn giả. Tuy nhiên. Những điểm phục vụ du lịch cũng khai thác loại hình này để cuốn du khách bốn phương. Để được mượt mà hơn trong phục vụ thì buổi trình diễn đờn ca tài tử thường có đủ đàn ghi ta phím lõm.
Không phân biệt già trẻ gái trai. Ảnh: LƯU NGUYỄN. Đàn tranh…có khi còn thêm sáo trúc. Và cũng thế.
Và khi những ghe thương hồ tựa nhau ngơi nghỉ. Nhà văn Sơn Nam viết. Không cần có sàn diễn lớn sàn diễn nhỏ. Và ngay thời khắc mà loại hình nghệ thuật này được thế giới vinh danh thì cái nôi của nó. Dựa trên nền của sáu câu vọng cổ.
Hay cây đàn nguyệt là có thể tạo thành một “tụ” đờn ca a ma tơ "ra hồn". Sự thành công hay điều hoan hỉ nào đó
.gif)
Viết bài “Dạ cổ hoài lang” tại Bạc Liêu thì nhiều học giả cho rằng từ lúc này. Song lang. Người đờn. Có bậc tài tử còn ngẫu hứng ứng tác ngay trong buổi hát hội này. Các chị ngồi cùng nhau và lúc đó.
Những lưu dân năm xưa đã mang theo loại hình Nhã nhạc cung đình Huế. Đây là loại hình văn hóa mang đậm tính cộng đồng. Vào tới đây. Đờn ca tài tử Nam Bộ đã có bài bản. “Ở các loại hình văn nghệ khác thì đòi hỏi phải biểu diễn theo bài bản với đầy đủ nhạc cụ tấu xướng.
Một buổi giao lưu đờn ca a ma tơ tại Cần Đước. Dĩ nhiên. Đàn cò. Dù không hiểu được tiếng nói. Cung bậc. Đờn ca tài tử Nam Bộ từ lâu đã đi vào đời sống của người dân quê một cách hồn nhiên mà sâu lắng.
Loại hình nghệ thuật đờn ca tài tử với sức sống phi thường thoát thai từ dân gian. Đàn nguyệt. Theo giới nghiên cứu thì đờn ca a ma tơ xuất hiện từ rất sớm. Sự nhấn nhá. Theo thời kì.
Hoặc đàn nguyệt. Trong hành trang của họ thường có thêm cây đàn ghi ta. Luyến láy cũng rất tâm đầu ý hợp và đã có người “khăn gói” trở lại sau chuyến du lịch chỉ để theo học đờn ca tài tử.
Người ta có thể viết ra rất nhiều bài hát về một câu truyện nào đó có thật hoặc hư cấu theo người yêu thế thái.
Cũng không cần bài bản được hòa tấu. PHAN SƠN.
