Thứ Bảy, 14 tháng 12, 2013

Một ngày hôm nay lần đến Bính Xá.

Kể từ đó đến nay đã hơn bốn mươi năm

Một lần đến Bính Xá

Con cháu cứ thế mà làm theo ít khi được đổi sang thứ khác. Gõ trống. Làm thất bại cả tàu bay. Thành suối. Pháo binh hùng mạnh của giặc Pháp. Một đứa hai sáu tuổi rồi trong một lần bị chứng động kinh ngã vào nồi nước sôi. Có lẽ nó đã quá yếu. Trong trận chiến đánh tiểu đoàn Âu Phi bao vây. Cảnh sắc Bính Xá Những thùng vũng nhôm nhoam.

000 đồng để làm mấy chục mét đường qua con suối. Bên trái thêu dòng chữ: "Chính phủ Chủ tịch Hồ Chí Minh hoàng dự" (Chính phủ Chủ tịch Hồ Chí Minh hủi).

Người ngó đình Pò Háng Bính Xá có 14 thôn bản. Theo người Tày ở đây cúng thế lũ lụt sẽ không bao giờ bò đến bản. Con đường lầm lội khiến cho cả nhà anh phải tản cư lên cái lán ở gần trường mầm non của xã để đỡ phải cõng con đi học trong những ngày mưa lội.

Đến con lợn muốn bán thợ ba toa phải vào bản dắt bộ ra. Ở giữa rừng. Tôi ngoảnh lại thấy ông Dương người ướt lượt thượt. Dân binh xưa nay đã không còn nhưng bức trướng gốc hiện vẫn nằm trong Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh (khi xưa Đình Lập thuộc tỉnh Hải Ninh cũ - PV) như một chứng tích của thời mà thần cũng cùng cả nước ra trận.

Lạng Sơn) vào đến vùng đất biên giới Bính Xá nếu chim bay chỉ ngót hai chục cây số nhưng người đi phải mất cả buổi. Mâm lễ ngoài thịt thà chẳng thể thiếu một bát… phân non được lấy ra từ chính ruột của con vật.

Quốc lộ 31 có nhẽ là một quốc lộ xấu kỷ lục ở nước ta. Ở bản Mọi. 80% vẫn còn ở nhà đất. Biết anh đã về. Ngày người ta về với đất cũng được thầy tào xem rất cẩn thận. Kỳ lạ hơn ở ngôi đình Pò Háng hàng năm tồn tại phong tục giết trâu bò rồi cúng thành hoàng.

Ở hậu cứ người già. Vợ ông Dương sáu lần sinh nở nhưng chỉ nuôi được ba con thành người. Một đứa mắc bệnh chết năm bốn tuổi. Tạm gọi là cho khỏi lầy. Tóc bê bết nước mưa chạy lại đưa một cây gậy và kèm một lời chúc

Một lần đến Bính Xá

Bốn. Bên phải thêu dòng chữ: "Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tam niên" (Năm thứ ba niên hiệu nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa).

Dốt trở nên một “đội quân tâm linh” có ý nghĩa cổ vũ rất mạnh cho lính đương đầu ngoan cường. Ông là Hoàng Văn Dương mới đi thăm con ở ngoài xã về.

Rửa chân ào ào ở cái máng đầu hồi. Trở về nhà họ mới được ăn mặn.

Liên lạc cách trở. Nhà Tô Văn Báo khác với nhiều hộ dân khác trong bản chỉ xếp những viên gạch lên chứ không trình. Bản Mọi có 76 hộ Tày. Một ngôi nhà ở bản Một Huân chương Chiến công hạng Ba được trao tặng cho quân và dân khu căn cứ kháng chiến Nà Thuộc và một bức trướng độc nhất được phong tặng vị thành hoàng. Đợi một hồi chùng đầu gối thì thấy tiếng xối nước. Gia quyến trong những ngày ấy chỉ ăn trường chay đến cọng rau cũng không được dính mỡ.

Một phần ba giữ lại dự phòng dẫn đi nó chết dọc đường hay mổ ra phát hiện ra lợn gạo. Đến ngay việc chọn trâu. Bỏ mặc lời can ngăn rất tình thực kia.

Ngay tại đình Pò Háng. Xốc ba lô tôi bắt đầu cuộc leo dốc mà đích đến là Ngàn Chả. Đứa út ngày nào giờ đã lấy chồng mà con đường vẫn còn lầy như cũ. Bức trướng bằng vải đỏ ở giữa có thêu mấy chữ vàng "Kháng chiến hộ ủng" tức ủng hộ kháng chiến.

Có những thôn người dân mất cả buổi mới ra được đến xã. Lầy thụt đến bắp vế người. Giương cờ. Dân binh du kích cầm súng. Những hầm hố đỏ au. Bính Xá trực thuộc khu cứ Nà Thuộc.

Một đứa đau bụng chết năm hai tuổi. Một người đàn ông trung niên đang hặm hụi băng dốc. Đường vào bản Mọi Con đường đất đi xuyên qua bản Mọi từ hồi đứa út nhà Hoàng Văn Vinh học mẫu giáo anh đã phải cõng nó. Rét choàng thêm tấm chăn mỏng. Không xe cộ nào có thể đến được. Không biết nhà báo có đi được không?”

Một lần đến Bính Xá

Bảy ngày. Nắng bụi mù trời. Giờ đoạn đường bê tông dài chừng vài lưng con trâu ấy đã xuống cấp sắp hỏng mà nợ đóng góp để làm có nhà vẫn chưa xong. Nùng. Chưa bao giờ quốc lộ 31 được thảm nhựa mà vẫn chỉ là con đường đất. Tiếng Tày. Thị oai thanh thế. Pò là đồi. Khi người sống đã tiễn chân người chết xuống một góc đồi nào đó. Trưởng bản đã làm lễ thỉnh cầu thành hoàng làng.

Đội mưa về bản Mọi. Mấy bữa nay mưa gió sập sùi. Cung đường này do chuyên gia Trung Quốc chỉ đạo làm năm 1966 để chuyển hàng hóa tiếp vận vào Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ.

Ngôi đình rộng chứa cả trăm bộ đội. Mấy hôm nay con chó không còn thấy vục mặt vào bát cháo như mọi hôm nữa. Gia sản nhà anh Báo có cái ti vi cũ đặt cheo leo trên một chồng gạch và một con chó già đã rụng gần hết răng. Háng là chợ. Khi bộ đội. Hồi kháng chiến chống Pháp. Chuối. Sáu. Thắng lợi nức lòng dội đến Việt Bắc. Dê. Phải lui lại nên có những đám tang để xác trong nhà ba. Khoác áo mưa.

Vác gươm xông trận. Bệnh tật không tìm đến con người và mùa màng sẽ quanh năm tốt tươi. Vào những ngày như thế này trẻ mỏ đi học trên lưng của ba má. Đường vào những bản gần xa như đã bị cắt đứt.

Cứu thương. Trời mưa khoác thêm cái áo mưa

Một lần đến Bính Xá

Cả bản Mọi huy động mỗi hộ 500. Người ốm đi viện trên cái chăn chiên buộc vào một khúc tre già do người thân khiêng. Năm ngoái quốc gia tương trợ ít xi măng. Pò Háng có nghĩa chợ họp trên một quả đồi.

Trên 60% nghèo. Tiện như vậy nhưng nhà xếp gạch không kiên cố cho lắm.

Nghe tiếng gọi ồi ồi. Mất cả tai. Nữ giới tiếp tế lương tải đạn. Bác Hồ khi biết chuyện cả thành hoàng Pò Háng cũng góp phần trong kỳ tích thắng thù đã cười và nói rằng: "Phải khen thưởng cả cho thành hoàng làng Pò Háng". Họ chỉ trả gia chủ hai phần ba tiền.

Con đường lầm lội khiến cho dân bản muốn đi đâu phải dậy từ ba giờ sáng cuốc bộ lúc con gà rừng còn chưa gáy rộ đón chuyến ô tô độc nhất trong ngày từ bản Chắt về thị trấn Đình Lập qua vào lúc năm giờ sáng. Về Bính Xá tôi nghe một chuyện duy nhất là thành hoàng làng Pò Háng được tặng thưởng vì thành tích dự kháng chiến Pháp.

Khi ra đến cuối dốc Mọi. Hễ có gió bão là cả gia đình anh co rúm lại vì sợ tường sập. Tôi chọn bản Mọi - Còn Phiêng - Ngàn Chả cho tuyến cuốc bộ của mình trong ánh mắt ái ngại của anh Trưởng công an xã: “Đến dân chúng tôi mùa này còn không dám vào đấy. Khi tôi đến nhà bí thơ Vi Văn Lực vẫn đóng cửa im ỉm. Bùn đất kết lại dính tựa bánh giầy mới giã đã giữ chặt mọi thứ giày dép để khách bộ hành chỉ còn có mỗi đôi chân trần.

Bò. Hỏng cả má rồi nghĩ quẩn treo cổ chết. Chanh. Hồng trồng trong vườn dù rụng la liệt dưới gốc cây cũng chỉ đem biếu con cháu. Năm. Hàng xóm chứ không bán được. Trời mưa đường vào bản đã hóa thành sông. Người chết về đất bằng một cỗ hậu sự buộc vào những cây dóc kết thành bè gia quyến lê lết kéo.

Những già làng. Ngày chôn. Kê gạch tiện so với trình đất bởi trình khi muốn làm nhà mới phá ra là một đống đất còn xếp gạch thế này khi làm mới gỡ ra vẫn nguyên một đống gạch.

Lợn cho tổ chức giỗ họ đều do cụ tổ quy định. Giờ chôn mà xung khắc với người sống là hại cho con cháu lắm.

Mưa ruộng cày cũng phải vái chào về độ lầy lội. Nơi thành hoàng làng cũng thành đội viên Từ thị trấn Đình Lập (huyện Đình Lập.