Thứ Tư, 7 tháng 8, 2013

Những “cỗ máy” tin tức phá đường đến từ bên kia biên giới

Từ thông báo cáo giác của độc giả, VOV phát hiện một “qui trình” nhập cảng xe tải hạng nặng với thùng xe “khủng” bất chấp Thông tư 31, 32 của Bộ GT-VT, hôm mai phá nát các tuyến đường giao thông nội địa.

Xe quá khổ ồ ạt... Qua biên

Nhằm chấm dứt tình trạng xe quá khổ được nhập về phá nát đường nội địa, ngày 9/8/2012, Bộ trưởng Bộ GT-VT Đinh La Thăng ký ban hành Thông tư 32 qui định cụ thể kích thước giới hạn thùng chở hàng ô tô tải tự đổ..., Giao cho Cục Đăng kiểm Việt Nam thực thi. Sau 45 ngày, Thông tư 32 bắt đầu có hiệu lực, hoạt động nhập cảng xe tải hạng nặng tự dưng “im ắng”. Nhưng chỉ là sự “im ắng” tạm, để rồi không lâu sau đó, xe tải tự đổ có kích tấc thùng “khủng” bất chấp Thông tư 32 lại rộn rịp nhập về. Nhìn vào biểu đồ nhập cảng của cơ quan thương chính và cơ quan đăng kiểm có thể thấy rõ sự tăng đột biến xe tải tự đổ từ tháng 5/2013. Cụ thể, nếu tháng 10/2012, tháng trước thời điểm Thông tư 32 bắt đầu có hiệu lực, số xe tải tự đổ nhập về là 149 xe, thì cả 5 tháng sau đó (từ tháng 12/2012 đến tháng 4/2013) tụt xuống chỉ còn 45 xe, trong đó có 35 xe quá khổ; rồi tháng 5/2013, lại vọt lên 145 xe, trong đó có 24 xe quá khổ.

Xe khẩu xe tải hạng nặng với thùng xe “khủng” bất chấp Thông tư 31, 32 của Bộ GT-VT qua cửa khẩu Hữu Nghị

Cũng vào thời điểm đó, trên đường phố Thủ đô, cũng như nhiều tuyến quốc lộ, một thực tại dễ nhận là các "hung thần" xe quá tải ngang nhiên phá nát đường phố trước bức xúc của người dân và sự “bất lực” của các cơ quan chức năng. Một lần nữa, quy trình kiểm soát xe tải nhập khẩu nhằm hạn chế tình trạng xe quá khổ, quá tải lưu hành trong nội địa lại thủng một lỗ to tướng.

Trong vai doanh nghiệp có nhu cầu mua số lượng lớn xe Dongfeng, Howo có xuất xứ từ Trung Quốc, phóng viên VOV đã tìm tới kho hàng KeLen của Cty TNHH KeLen Việt Nam, có địa chỉ tại Km 18 + 500 Quốc lộ 5. Kho hàng và bãi xe Kalen rộng hơn 1ha, bày bán xe Dongfeng, Howo. Tất cả thùng xe đã được tháo khung xe. Ông Nghiêm Đức Tiến, đảm nhận kinh doanh của Cty này khẳng định, hiện các doanh nghiệp du nhập phải thực hành nghiêm Thông tư 32 nên không nhập xe có thùng to nữa. Nhưng ông Tiến lại “bật mí”: “Các anh nên mua xe ở đây, bởi giá tốt. Muốn có thùng to không khó…”.

Tại Cửa khẩu hữu hảo, tỉnh Lạng Sơn, trái với lời khẳng định của ông Nghiêm Đức Tiến, phóng viên VOV tận mắt chứng kiến những xe tải hạng nặng Dongfeng, Howo có thùng ben kích tấc “khủng” vẫn được du nhập về Việt Nam. Dù là xe 2 chân, 3 chân, 4 chân… chúng đều có đặc điểm chung là thùng xe có chiều cao khoảng 2m, giống hệt chiều cao của các xe đã nhập về trước thời khắc Thông tư 32 có hiệu lực. Tuy nhiên, điểm khác biệt là thành thùng xe cũ thì kết cấu liền một mảnh cao 2m, còn thành thùng xe mới thì được thiết kế thành hai tầng 700 + 1.300, ghép lại với nhau cũng vươn tới độ cao... 2m! Với loại 4 chân, có trọng lượng bản thân 20,25 tấn, thùng xe có kích thước: Dài x rộng x chiều cao là 7.800 x 2.300 x 2.000.

Sau nhiều ngày “mật phục” ở Cửa khẩu Hữu Nghị, phóng viên VOV phát hiện một “dòng chảy” xe du nhập có thùng xe kích tấc “khủng” như sau: Mỗi lô xe khoảng 10 -15 chiếc nối đuôi nhau qua Cửa khẩu hữu hảo, chạy thêm khoảng 500m nữa liền vào bãi tụ hội của thương chính hữu hảo, nằm cạnh Bưu điện hữu hảo. Sau đó, những chiếc xe này lại nối đuôi nhau đi ra khỏi bãi tụ họp, chạy thẳng vào nội địa mà không gặp phải bất cứ sự ngăn chặn nào của các cơ quan chức năng dù rằng có kích tấc vi phạm quy định của Thông tư 32. Vì sao?

Biến thùng to thành... Thùng nhỏ

Lọt qua cửa khẩu, những chiếc xe có thùng kích tấc khủng Dongfeng, Howo chạy sâu vào nội địa, hội tụ tại các showroom, kho hàng… của các công ty du nhập. Theo qui định tại Thông tư 31, ngày 16/4/2011, sau khi nộp bộ hồ sơ đăng ký rà soát, cá nhân chủ nghĩa và doanh nghiệp du nhập sẽ thống nhất với cơ quan đăng kiểm thời gian và địa điểm soát để được cấp Chứng chỉ chất lượng xe du nhập. Chính cho nên, doanh nghiệp nhập khẩu đã “vô tư” vi vu xe vào nội địa và có điều kiện “phù phép” cho thùng xe có kích thước hợp với quy định của Thông tư 32. Họ đã làm như thế nào?

Nối thêm phần sát-xi, thùng xe có chiều dài 10,8m. Thể tích thùng xe "khủng" đạt 78,89m3

Đối với xe có thành thùng liền, họ cho tháo ắt thùng xe, đem giấu đi; đối với xe có thành thùng xe có kết cấu 2 miếng, tháo miếng ghép phía trên khiến chiều cao của thành thùng xe được hạ xuống, đạt chuẩn 0,65 - 0,7m.

Để chứng kiến trò gian của công ty nhập khẩu xe, phóng viên VOV tìm cách tiếp cận các lô xe mới được nhập về và ghi được những chứng cớ sống động.

Ngày 11/5/2013, trong vai người mua hàng, phóng viên VOV đã đến showroom Khang Thịnh, tại cụm công nghiệp Ngọc Hồi, Km14, Quốc lộ 1A, Ngọc Hồi (Hà Nội). Người bảo vệ ở đây cho biết, viên chức kinh dinh đi vắng nên anh không biết giá cả. Theo quan sát của phóng viên, khuôn viên của showroom không được rộng rãi nên thảy số xe mới nhập phải đưa ra phía ngoài để tháo rời thùng xe, tháo bỏ miếng ghép phía trên của thành thùng xe. Cụ thể: cả thảy xe 3 chân, 4 chân màu xanh dương đã được tháo rời thùng xe. Có 4 chiếc xe 2 chân Dongfeng màu vàng có thùng to đang được các công nhân mặc áo xanh tháo bỏ miếng ghép phía trên của thành thùng xe. Miếng ghép được tháo rời, các công nhân đấu khiêng những miếng ghép này sang ô đất trống bên cạnh Showroom Khang Thịnh. Có một chiếc xe 2 chân Dongfeng có thùng xe kích thước “khủng”, nằm sát biển thương hiệu Khang Thịnh COLTD, miếng ghép phía trên của thành thùng xe chưa được tháo bỏ. Tuy nhiên, quay trở lại vào ngày hôm sau, phóng viên VOV đã thấy thùng xe của chiếc xe này đã được “phù phép” từ kích thước “khủng” thành kích thước “hiền lành”.

Cũng na ná, ngày 17/5/2013, tại Kho hàng KeLen nằm trên Quốc lộ 5, thùng xe của tuốt các xe 3 chân, 4 chân đều đã được tháo khỏi thân xe.

Biến quá khổ thành... “Khủng long”

“Qui trình” biến xe thùng to thành thùng nhỏ kể trên được thực hành để qua mặt cơ quan đăng kiểm, đảm bảo xe được cấp Chứng chỉ chất lượng và bảo vệ môi trường. Còn khi bán xe cho khách hàng, các doanh nghiệp nhập khẩu lại làm “qui trình” ngược lại để quyến rũ khách hàng. Có tức thị, xe nhập cảng nhập về đã có kích tấc thùng xe nguyên bản vượt quá qui định của Thông tư 32, lại được tiếp chuyện “gia cố” “khủng” hơn để chở được nhiều hàng.

Xưởng chế thùng xe "khủng"

Trở lại Kho hàng KeLen, chúng tôi ngỏ lời mua một đội xe gồm 5 chiếc Dongfeng 4 chân nhưng với điều kiện là phải có thùng xe thật “khủng”. Ông Nghiêm Đức Tiến cho biết: Mỗi chiếc Dongfeng 4 chân không có thùng xe có giá 1,17 tỷ đồng, “còn các anh muốn có thùng xe “khủng”, tùy từng loại, chỉ cần đầu tư thêm 150 - 200 triệu là có thùng xe ưng ý…”. Vờ ưng thuận phương án này, chúng tôi cùng ông Tiến rời bãi xe KeLen, đi thêm 5km nữa tới xưởng đóng thùng xe của Công ty TNHH DVTN & chuyển vận Hải Việt tại xã Tân Lập, huyện Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên. Tại đây, trước yêu cầu muốn có một thùng xe “khủng” của chúng tôi, một nhân viên đảm nhận kỹ thuật sau một hồi tính nết đã đưa ra con số 200 triệu đồng. Dẫn chúng tôi ra sân, kỹ thuật viên này cho chúng tôi “mục sở thị” một chiếc xe Dongfeng 3 chân đã được xưởng đóng thùng xe kích tấc “khủng” theo đề nghị của một chủ xe ở Thanh Hóa. Anh kỹ thuật viên còn nô nức cho biết: “Chúng tôi còn phải đóng thêm 5 chiếc nữa theo đề nghị của chủ xe”.

Cũng theo lời giới thiệu của anh kỹ thuật viên, chiếc xe Dongfeng 3 chân trước mắt chúng tôi có chiều dài thùng 9,8m, khi chở hàng sẽ nối thêm sát-xi nữa thì dài thành 10,8m; chiều cao của thùng xe “ngất ngưởng” 3,5m; chiều rộng vào khoảng 2,3m. Tính ra, thùng xe “khủng long” này có thể tích tới 78,89m3. Chúng tôi thật sự “choáng” và chẳng thể không đặt câu hỏi về độ an toàn khi cho “khủng long” dự giao thông, nhất là phần sát-xi nối thêm có thể bị gãy. Anh viên chức kỹ thuật cười cười: “Đúng là thùng xe dài, khi chở hàng nặng và chuyển hướng tài xế sẽ có cảm giác hơi bị trẹo tay, xe bị văng. Nhưng về độ bền của sát-xi thì bảo đảm có chở đến 50 - 70 tấn hàng cũng không bị gãy…”. Nghe vậy, chúng tôi im lặng và nghĩ tới những tuyến đường, cây cầu sẽ oằn oại như thế nào vì những chiếc xe này. Tưởng chúng tôi đang lo nghĩ tới vấn đề kiểm định thường kỳ, viên chức kỹ thuật liền tận tình chỉ dẫn chúng tôi cách “qua mặt” Cục Đăng kiểm Việt Nam, rằng: “khi đưa xe đi kiểm định, các anh chỉ cần tháo sát-xi và tháo bớt chiều cao của thùng xe là xong…”.

Theo khảo sát của chúng tôi, nhu cầu của thị trường về xe 2 chân, 3 chân, 4 chân Dongfeng, Howo là khá lớn. Tùy từng sản phẩm, giá một chiếc xe tải hạng nặng ngả nghiêng từ 670 triệu đến 1,4 tỷ đồng. Sau khi trừ đi thuế, tổn phí khác, mỗi doanh nghiệp có thể bỏ túi 200 - 300 triệu đồng/xe. Đấy là chưa kể lợi nhuận mà các doanh nghiệp đấu thu được sau khi thực hiện “dịch vụ” đóng cho thùng xe “khủng” hơn.

Cũng theo điều tra của chúng tôi, các doanh nghiệp nhập khẩu buộc phải mua xe Dongfeng, Howo vì loại xe này hấp dẫn chính ở thùng to, chở được nhiều hàng; với doanh nghiệp chuyên san lấp mặt bằng thì đích thực là sự chọn lọc số 1. Một doanh nghiệp yêu cầu giấu tên cho hay: "Nếu thực hiện đúng luật, chở đúng tải thì chỉ có ăn cám! Đội xe trị giá cả tỷ đồng có nguy cơ thành đống sắt vụn. Bây chừ, các doanh nghiệp vận chuyển đang cạnh tranh nhau gay gắt khiến giá thành chuyên chở đang bị đưa xuống thấp quá mức. Do đó, không còn cách nào khác, chủ xe buộc phải chỉ đạo lái xe chở quá tải để tiết kiệm hoài. Điều này lý giải vì sao đội xe Dongfeng, Howo đang càng ngày càng đông, chiếm số lượng áp đảo trên thị trường…”.

Đến đây, bất kỳ ai quan tâm đến “cuộc chiến” chống xe quá khổ, quá tải đang sớm hôm phá nát hệ thống liên lạc đường bộ Việt Nam, chẳng thể không đặt câu hỏi: tại sao những chiếc xe “khủng long” lại lọt qua sự kiểm soát của các cơ quan chức năng và hoành hành trên các tuyến đường?./.

Kỳ sau: “Thượng phương bảo kiếm” chém vào… hư không!