 | | Thi công đường dẫn Dự án cầu Nhật Tân |
Cứ đến Hà Nội là… điệp khúc chậmmặt bằng
Tại cuộc họp ngày 5/8 vừa qua giữa UBND đô thị Hà Nội và Bộ GTVT, vắng của Ban Chỉ đạo GPMB đô thị Hà Nội cho thấy rõ hơn bức tranh khá toàn cảnh những vướng mắc liên tưởng đến GPMB các dự án liên lạc. Cả 10 dự án, công trình qua địa bàn Thủ đô dù mới khai triển hay đã làm và đưa vào phá hoang vài năm nay vẫn dang dở vì mặt bằng chưa được bàn giao.
Điển hình của tình trạng cứ đến Hà Nội là… điệp khúc chậm mặt bằng phải kể đến QL3 mới Hà Nội - Thái Nguyên. Cùng một dự án, cùng một chủ đầu tư và các nhà thầu như nhau, nhưng đoạn phía Thái Nguyên đã thông xe đưa vào khai khẩn từ tháng 7/2013, phát huy hiệu quả hăng hái. Còn đoạn Hà Nội, Bộ GTVT đang “thúc” quyết liệt để liền mạch tuyến cao tốc vào cuối năm 2013, nhưng vì còn vướng nhiều mặt bằng nên đích này đang là thách thức lớn. Hiện, theo báo cáo của Hà Nội, vẫn còn vướng 2,37ha của hai huyện Gia Lâm, Đông Anh và một số khu tái định cư của Sóc Sơn.
"Theo quy định hiện giờ mặt bằng do địa phương chịu bổn phận. Tuy nhiên, nhà thầu này chỉ ký giao kèo với chủ đầu tư và Bộ GTVT. Chính cho nên, khi chậm GPMB, họ chỉ đòi chủ đầu tư và Bộ GTVT. Nhà thầu có biết gì về địa phương, hay Hà Nội đâu mà đến đòi. Do đó, chủ đầu tư, Bộ GTVT phải làm rõ bổn phận với Hà Nội, không để lặp lại tình trạng này ở các dự án khác, vì dù là lỗi của ai cũng đều là tiền ngân sách, do dân đóng góp cả”. TS Phạm Sỹ Liêm, Phó chủ toạ Tổng hội Xây dựng Việt Nam |
Ông Nguyễn Ngọc Long, giám đốc điều hành Ban QLDA 2 cho biết, lo ngại thiếu vốn đối ứng để chi trả, Ban QLDA 2 đã phải chật vật đi vay “nóng” nhà băng 22 tỉ đồng, sẵn sàng ứng đủ cho Hà Nội. Dù vậy, công tác GPMB vẫn kéo dài và còn nhiều vướng mắc. Chủ đầu tư đang khôn xiết lo ngại không biết tiền lãi vay sau này tăng lên sẽ tính vào đâu, vì lấy ngân sách trả là trái luật. Một dự án trọng điểm khác là cầu Nhật Tân thậm chí còn nghiêm trọng hơn khi mới đây, nhà thầu Tokyu tại gói thầu số 3 yêu cầu chủ đầu tư bồi thường số tiền lên đến 155 tỷ đồng thiệt hại do chậm bàn giao mặt bằng. Cùng với việc bồi hoàn số tiền trên, gói thầu số 3 phải giãn tiến độ đến tháng 5/2014 mới hoàn thành, chậm 27 tháng so với kế hoạch.
Ít của Ban chỉ đạo GPMB thị thành Hà Nội, dự án còn vướng 1,59ha với 138 hộ dân tại khu vực xây dựng lõi hoa thị, đảo cỏ thuộc phường Phú Thượng. Lý do là các hộ dân này không cộng tác, không bằng lòng giá bồi thường thấp.
Ông Nguyễn Lê Minh - Giám đốc điều hành dự án cầu Nhật Tân cho biết, không phải 138 mà hiện còn tới 158 hộ chưa bàn giao. Trong đó, có 20 hộ đã nhận tiền nhưng chưa chịu di dời. “Việc chậm trễ bàn giao mặt bằng ảnh hưởng lớn đến công tác khai triển thi công của các nhà thầu. Nếu Hà Nội không bàn giao dứt điểm thì sau này công trình khó khai phá đồng bộ, việc kết nối liên lạc giữa cầu Nhật Tân với đường đê An Dương Vương cũng bị ngắt quãng” - ông Minh nói.
Ngoài 2 dự án trên, các công trình khác đang khai triển như: Đường nối từ cầu Nhật Tân đến phi trường Nội Bài; đường sắt tỉnh thành Cát Linh - Hà Đông; đường 5 kéo dài; đường Láng - Hòa Lạc; cao tốc Nội Bài - Lào Cai; nhà ga T2 Nội Bài, cao tốc Hà Nội - Hải Phòng; đường sắt Nhổn - ga Hà Nội đều đang vướng mặt bằng ở các cấp độ khác nhau. Đáng kể nhất là đường Láng - Hòa Lạc, đưa vào khai phá từ dịp 1000 năm Thăng Long nhưng cho đến nay vẫn còn 2,37ha đất ở chưa bàn giao.
Có mặt bằng sẽdốc sức lấy lại tiến độ
Tại buổi làm việc với Bộ GTVT, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Thế Thảo cho rằng, thời kì qua việc chỉ đạo, điều hành trong công tác GPMB còn chưa quyết liệt ở toàn bộ các cấp. Sự kết hợp giữa các bên chưa thẳng tính, chặt. Chính cho nên các vướng mắc không được giải quyết kịp thời và lớn dần, gây ảnh hưởng đến tiến độ khai triển các dự án. “Các dự án chẳng thể chờ thêm, tiến độ GPMB chẳng thể chậm trễ hơn nữa, các quận, huyện và đơn vị can dự khẩn trương lập phương án bồi thường GPMB, công khai với dân để đẩy mạnh GPMB, bàn giao dứt điểm cho nhà thầu thi công”- ông Thảo chỉ đạo.
Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Hồng Trường yêu cầu: TP Hà Nội cần chỉ đạo các địa phương tụ tập quyết liệt hơn nữa cho công tác GPMB. Ngay khi có mặt bằng sạch, Bộ GTVT sẽ đề nghị các chủ đầu tư, nhà thầu dốc sức thi công để dự án hoàn tất đúng tiến độ.
Liên quan đến việc nhà thầu là Tokyu yêu cầu chủ đầu tư phải hỗ trợ thêm 155 tỉ đồng ngoài giao kèo, do những phí tổn phát sinh từ việc kéo dài hợp đồng, Thứ trưởng Trường cho biết, dù tình trạng các dự án hạ tầng liên lạc chậm bàn giao mặt bằng diễn ra phổ biến, nhưng đây là lần đầu tiên có nhà thầu lên tiếng đòi quyền lợi. Nên, nên cần phải thận trọng trong việc xử lý các mối quan hệ, bảo đảm nguyên tắc chi các nguồn vốn Nhà nước một cách hợp lý. Tổ chức, cá nhân chủ nghĩa nào có lỗi sẽ phải quy bổn phận.
Nhanh hay chậmđều do con người
Đàm đạo với PVBáo giao thông, Tiến sỹ Phạm Sỹ Liêm, Phó Chủ tịch Tổng hội xây dựng Việt Nam cho hay, cơ chế chính sách, thủ tục trong công tác GPMB ở đâu cũng thế cả, đều là do các quy định chung của Việt Nam. Nhanh hay chậm là do con người, do năng lực tổ chức của bộ máy làm việc. Vậy vì sao có địa phương làm nhanh, bàn giao mặt bằng sớm còn quơ các dự án liên lạc qua địa bàn Hà Nội đều “mắc” trường kỳ? Điều này chỉ có thể lý giải là do năng lực, bộ máy, con người chưa làm việc hiệu quả.
Có một thực tiễn là Hà Nội thường giao cho các quận, huyện trực tiếp khai triển GPMB. Trong khi đó, bộ máy làm GPMB hồ hết kiêm nhiệm, không có kinh nghiệm và chưa thực sự nhiệt thành, dốc sức trong công việc. Một lý do khác là mỗi tấc đất của Hà Nội đều là tấc vàng, liên hệ trực tiếp đến đời sống người dân nên cũng phát sinh nhiều vấn đề.
Liên tưởng đến việc nhà thầu Tokyu đòi bồi hoàn số tiền lên tới 155 tỷ đồng do chậm bàn giao mặt bằng thi công, Tiến sỹ Liêm cho rằng, rõ ràng là nhà thầu có thiệt hại thật. Lâu nay, nhiều nhà thầu trong nước còn vướng hơn nhiều, có khi chậm bàn giao mặt bằng vài năm, làm thiệt hại số tiền lớn gấp nhiều lần nhưng đều phải “ngậm bồ hòn”.
Bộ máy kềnh càng,chồng chéo
Theo bà Nguyễn Minh Tuyến - Phó Cục trưởng Cục QLXD&CLCTGT, cơ chế liên can đến GPMB hiện khá đầy đủ. Trước đây các Nghị định 22, 187, 84 và nay đang thực hiện theo Nghị định 69. Tháng 4/2013, Bộ GTVT cũng ban hành Quyết định 883 hướng dẫn thực hiện công tác đền bù, tái định cư tại các dự án. Dù là Hà Nội hay bất kỳ địa phương nào cũng phải thực hành theo các quy định trên cả. Tuy nhiên, từ xưa đến nay, liên tưởng đến các dự án qua địa bàn Hà Nội thì gần như đều chậm và là câu chuyện muôn đời. Điều này có thể do công tác tổ chức của Hà Nội chưa hiệu quả, bộ máy còn kềnh càng, có quá nhiều cơ quan, đơn vị cùng tham gia nên chồng chéo.
|
Đức Thắng
|
